Το διάστρεμμα ποδοκνημικής είναι μία αρκετά συνηθισμένη κάκωση που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος αθλούμενος τόσο σε ερασιτεχνικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. Η συχνότητά του δε είναι τόσο μεγάλη κυρίως λόγω της βασικής λειτουργίας της περιοχής, μιας και η ποδοκνημική αποτελεί τον συνδετικό κρίκο του κάτω άκρου με το έδαφος (η κνήμη και η περόνη συνδέονται με τα οστάρια του ταρσού). Η ανατομία επίσης της ποδοκνημικής παίζει σημαντικό ρόλο μιας και στην περιοχή υπάρχουν 7 οστάρια (αστράγαλος-πτέρνα-σκαφοειδές-κυβοειδές-3 σφηνοειδή) τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους, οι οποίοι ως πρωταρχικό ρόλο έχουν την διατήρηση της σταθερότητας της περιοχής.Κατά συντριπτική πλειοψηφία τα διαστρέμματα που λαμβάνουν χώρα είναι τα έξω μιας και ο άκρος πόδας κάνει μεγαλύτερο υπτιασμό ή αλλιώς ανάσπαση έσω χείλους απ`ό,τι πρηνισμό (ανάσπαση έξω χείλους). Έτσι όταν έχουμε υπέρμετρο υπτιασμό ποδοκνημικής τότε τα μαλακά μόρια και οι σύνδεσμοι που βρίσκονται στην έξω επιφάνεια διατείνονται με αποτέλεσμα σε κάποιες περιπτώσεις να έχουμε και μερική μέχρι ολική τους ρήξη.
Διαβάθμιση διαστρέμματος
1ου Βαθμού: Οι σύνδεσμοι διατείνονται αρκετά με αποτέλεσμα τον έντονο πόνο, το μικρό οίδημα στην περιοχή και την αποχή από την έντονη άθληση.
2ου Βαθμού: Οι σύνδεσμοι διατείνονται περισσότερο με αποτέλεσμα την μερική τους ρήξη που επιφέρει έντονο πόνο, μεγαλύτερο οίδημα, αποχή από κάθε μορφής άθληση, αδυναμία βάδισης.
3ου Βαθμού: Οι σύνδεσμοι πλέον έχουν διαταθεί τόσο που έχει ως αποτέλεσμα την ολική τους ρήξη. Έντονος πόνος, μεγάλο οίδημα, αδυναμία φόρτισης του σκέλους, αστάθεια της περιοχής. Σε 3ου βαθμού διαστρέμματα η χειρουργική επέμβαση είναι μονόδρομος.
Οι κυριότεροι σύνδεσμοι που προσβάλονται στο διάστρεμμα
- Πρόσθιος αστραγαλοπερονικός
- Οπίσθιος αστραγαλοπερονικός
- Πτερνοπερονικός
Ενώ σε βαριά διαστρέμματα έχει παρατηρηθεί βλάβη και σε συνδέσμους της έσω επιφάνειας που κανονικά δεν θα έπρεπε να επηρεασθούν όπως ο έσω πλάγιος ή δελτοειδής σύνδεσμος που προσφύεται στο πρόσθιο και οπίσθιο χείλος του έσω σφυρού και διαχωρίζεται σε τρεις δεσμίδες (πρόσθιο και οπίσθιο αστραγαλοκνημικό και πτερνοκνημικό)
Αντιμετώπιση
Σε πρώτη φάση πρέπει ν`αντιμετωπίσουμε τα`αποτελέσματα της φλεγμονής που δεν είναι άλλα από τον πόνο και το οίδημα (άλλα στοιχεία φλεγμονής είναι η ευθρότητα και η αύξηση τοπικά της θερμοκρασίας).
- Πάγος (ή κρύα επιθέμα)
- Περίδεση
- Ανάρροπη θέση
- Ξεκούραση
Τα παραπάνω τα κάνουμε για 48-72 ώρες ανάλογα την βαρύτητα του διαστρέμματος Πρώτο μας μέλημα είναι να μειώσουμε τον πόνο που έχει προκαλέσει η καταστροφή των ιστών στην περιοχή και η πίεση των νευρικών απολήξεων από το οίδημα που αναπτύχθηκε. Ταυτόχρονα πρέπει να ακινητοποιήσουμε την περιοχή ούτως ώστε να εξασφαλίσουμε την ακεραιότητα των υπόλοιπων δομών αλλά και την σταθερότητα των ήδη τραυματισμένων. Ανάρροπη θέση είναι η θέση στην οποία δεν υπάρχει αναπαραγωγή των συμπτωμάτων και βοηθά το οίδημα να παροχετευθεί.
Σε διαστρέμματα 1ο-2ου βαθμού-αφού περάσει η οξεία φάση (συνήθως 2-3 ημέρες) και μπούμε στην υποξεία συνήθως δίνετε ένας νάρθηκας ακινητοποίησης ή περιορισμού της κίνησης τύπου aircast ή κάποιος παρόμοιος. Ξεκινά η ήπια κινητοποίηση της περιοχής στα όρια του πόνου ενώ η φυσικοθεραπεία παίζει καταλυτικό ρόλο στην γρήγορη και κυρίως ασφαλή επάνοδο του ασθενή στην άθληση και την καθημερινή προ τραυματισμού ζωή του. Στην φάση αυτή απομακρύνουμε το οίδημα και βοηθούμε την ανάπλαση των ιστών προστατεύοντας παράλληλα από υποτροπή που είναι πιθανή μιας και ο έντονος πόνος και το οίδημα έχει υποχωρήσει και ο ασθενής θεωρεί πως είναι πλέον καλά. Εδώ μπαίνουν και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης της περιοχής καθώς επίσης και οι ασκήσεις ισορροπίας και ιδιοδεκτικότητας που έχουν ως σκοπό την αποφυγή επανατραυματισμού του ασθενή μιας και πλέον ο μηχανισμός κάκωσης είναι γνωστός στην άρθρωση.
Η χρήση πλέον του πάγου γίνεται προληπτικά στο τέλος της θεραπείας ενώ την θέση του παίρνει το ζεστό μιας και επιζητούμε την υπεραιμία στην περιοχή που θα αυξήσει την ταχύτητα επούλωσης (αύξηση της διαπερατότητας της κυτταρικής μεμβράνης).
Αρχικά δίνουμε έμφαση στην ενδυνάμωση των πρηνιστών της περιοχής των μυών δηλαδή που δεν αποδείχθηκαν τόσο δυνατοί που να αποτρέψουν την υπέρμετρη έσω στροφή του άκρου πόδα (υπτιασμός-ανάσπαση έσω χείλους). Αυτοί είναι ο μακρός και βραχύς περονιαίος, ενώ λίγο αργότερα αρχίζουμε την ενδυνάμωση όλης περιοχής που έχει ατροφήσει ελαφρώς λόγω της ακινητοποίησης (πρόσθιος-οπίσθιος κνημιαίος, γαστροκνήμιος, υποκνημίδιος, μακρός καμπτήρας των δαχτύλων, μακρός καμπτήρας του μεγάλου δαχτύλου και άλλοι) Η ενδυνάμωση των πρηνιστών συνεχίζεται.
Το kinesio tape μπορεί να εφαρμοσθεί για την απομάκρυνση του οιδήματος και το σταθερό για την αύξηση της σταθερότητας στην περιοχή.
Θεωρώ αναγκαίο αναφοράς πως ένας αθλητής που δεν κάνει σωστή ενδυνάμωση αλλά και ισορροπία είναι ζήτημα χρόνου να πάθει ξανά διάστρεμμα. Ιδιαίτερα τα αθλήματα με συχνές και απότομες αλλαγές κατεύθυνσης είναι πρώτα στην λίστα των υποτροπών και των επανατραυματισμών.
Ένας αθλητής πρέπει μόνο για τον πρώτο καιρό να φορά επιστραγαλίδα συγκράτησης ή σταθερό tape αλλά να δώσει μεγάλη έμφαση στα παραπάνω.
Τελειώνοντας ένα σκεύασμα όπως το Flexit της Nutrend ή το GLUCOSAMINE & CHONDROITIN της BODY ATTACK, συνεισφέρουν τα μέγιστα στην γρήγορη επάνοδο του ασθενή στην προ-τραυματική του κατάσταση, ενώ θα τον προστατέψουν από εκ νέου τραυματισμό μιας και περιέχουν συστατικά (Γλυκοζαμίνη-χονδροϊτίνη) που βοηθούν στην σωστή θρέψη των αρθρώσεων και των τενόντων.
